خون گرمی مردم این خطه که در اشعار استاد شهریار به خوبی در بیت «شهر تبریز است و جان قربان جانان می‌کند/ سرمه چشم از غبار کفش مهمان می‌کند» به تصویر کشیده شده است، همواره موجب شده سفر به این استان و شهر خاطره‌ای خوش در ذهن مسافران به یادگار گذارد.
آذربایجان شرقی به ویژه مرکز آن تبریز به دلیل تبدیل شدن این خطه به خاستگاه مشروطیت، آثار و بناهای زیبایی از آن دوران به یادگار دارد که موجب شده این کلانشهر با وجود پیشرفت‌های گسترده شهری، بافت قدیمی خود را حفظ و جاذبه‌ای به یاد ماندنی در اذهان گردشگران داخلی و خارجی ایجاد کند.
شهرت آذربایجان شرقی درجاذبه‌های یاد شده محدود نمی‌شود و نقش آن در گردشگری دینی با وجود امام زاده‌های بسیاری همچون امام زاده سید حمزه در محله سرخاب در کنار مقبره الشعرا، امام زاده سیدمحمد کجایی در تبریز و امام زاده اسماعیل در میانه قابل توجه بوده و فرصت بسیار خوبی برای گردشگران این حوزه فراهم می‌کند.
مسجد کبود یا همان «گوی مچید» یکی از بناهای تاریخی و مذهبی تبریز است که از آثار ارزشمند دوره قراقویونلو بوده و به دستور جهانشاه که تبریز را پایتخت خود قرار داده بود، بنا شده است.
تنوع و ظرافت کاشی کاری‌های این مسجد در کنار انواع خطوط به کار رفته و رنگ لاجوردی کاشی کاری‌های معرق آن باعث شده که مسجد کبود به «فیروزه جهان اسلام» شهرت یابد.
مسجد جامع تبریز نیز که در کتاب‌های تاریخی از آن به عنوان مسجد جامع کبیر نام برده شده است، در تمام ادوار تاریخی این شهر مسجد جامع بوده و به دلیل اهمیت، بازار بر گرداگرد آن شکل گرفته است.
در عرصه گردشگری مذهبی همچنین می‌توان به کلیسای «سنت استپانوس» نیز اشاره‌ای داشت که به عنوان یکی از کلیساهای مهم ارامنه ایران و از اماکن تاریخی - مذهبی شهرستان جلفا به شمار می‌رود و از جاذبه‌های گردشگری و چشم اندازهای زیبای طبیعی منحصربه فردی برخوردار است.
کلیسای هوانس مقدس نیز به عنوان تنها کلیسای شهر مراغه از دیگر کلیساهای ارامنه کاتولیک استان است و نام آن از اسم یکی از حواریون حضرت عیسی (ع) به نام یوحنا گرفته شده و بازدید از آن می‌تواند پیشنهاد خوبی برای گردشگران این استان به شمار آید.
توانمندی این استان در بخش گردشگری با وجود روستاهای بی‌نظیری همچون کندوان در ۵۰ کیلومتری جنوب غربی تبریز، روستای تاریخی پله کانی زنوزق در حدود نیم کیلومتری شمال شهر زنوز، روستای کردشت با حمام تاریخی به همین نام در بخش مرکزی شهرستان جلفا و روستای اوشتبین در همین منطقه، شهره عام و خاص است و کمتری کسی در سفر به آذربایجان شرقی می‌تواند به سادگی از جاذبه‌های این منطقه چشم پوشی کند.
بازار تبریز به عنوان بزرگترین بازار سرپوشیده تاریخی جهان در سال‌های اخیر به عنوان یک اثر تاریخی مهم در سازمان یونسکو ثبت جهانی شد و عبور از تیمچه ها، سراهای ان و بازدید از مساجد تاریخی درون آن چشم هر بیننده‌ای را مجذوب و خاطره‌ای خوش از سفر به تبریز در ذهن‌ها باقی می‌گذارد.
ارگ تبریز یا همان ارگ علی شاه در کنار مصلای تبریز به عنوان یکی از بلندترین سازه‌های خشتی و تاریخی کشور ثبت شده و نشان از جایگاه ویژه این منطقه در بستر تاریخ کشور دارد.
مجموعه تاریخی و تفریحی ائل گلی تبریز نیز با هوای مطبوع و فضای سبز و دل‌انگیز که در وسط آن استخری مربع شکل به مساحت ۵۴ هزار و ۶۷۵ متر مربع وجود داد، یکی از نقاط دیدنی تبریز به شمار می‌رود و بازدید از آن به هر گردشگری داخلی و خارجی پیشنهاد می‌شود.
وجود پل‌های خدا آفرین در شهرستان کلیبر و پل دختر در میانه، خانه مشروطه در نزدیکی بازار تبریز و میدان و کاخ شهرداری تبریز که به میدان ساعت مشهور است، از دیگر جاذبه‌های دیدنی این استان است و هر سال شاهد حضور پرشور گردشگران در این مناطق هستیم.
وجود قلعه‌های باستانی همچون قلعه ضحاک که به داش قلعه معروف است، با بیش از سه هزار سال قدمت در بلندای کوه منفرد در ۲۸ کیلومتری شرق عجب شیر نیز از دیدنی‌های این استان به شمار می‌رود و گفته می‌شود این قلعه بازمانده‌ای از دوران اشکانیان است.
از دیگر قلعه‌های مشهور این استان می‌توان به قلعه بابک متعلق به بابک خرم دین و قلعه آوارسین که هر دو از قلعه‌های باستانی شهرستان کلیبر به شمار می‌رود، اشاره کرد که جزو ظرفیت‌های گردشگری آذربایجان شرقی به شمار رفته و انسان را مبهوت توانمندی مردان این دیار می‌کند.
گنبد تاریخی غفاریه در شمال غربی مراغه مربوط به قرن هشتم و گنبد مدور این شهر از بناهای تاریخی ساخته شده در دوره سلجوقیان است که در ۱۰ متری شمال گنبد کبود مراغه قرار گرفته و در زمان حکومت ایلخانیان احداث شده است.
از دیگر بناهای دیدنی مراغه می‌توان به معبد مهر مراغه اشاره کرد که در ردیف نخستین سکونتگاه‌ها و معابد بشر پیش از تاریخ شناخته می‌شود و در زیر یک گورستان تاریخی قرار دارد.
به آثار و ابنیه تاریخی یاد شده باید بهشت فسیلی مراغه را نیز اضافه کرد که یکی از غنی‌ترین مناطق سنگواره‌ای جهان به شمار می‌رود و در آخرین مطالعات صورت گرفته از آن، فسیل‌های اجداد ماموت، آهو و زرافه در آن کشف شده است.
جنگل‌های سرسبز ارسباران نیز که به عنوان ظرفیتی عظیم در زمینه بوم گردشگری شناخته می‌شود و از نظر زیبایی و گستردگی و تنوع زیستی کم از جنگل‌های سرسبز شمال نداشته و به دلیل مولفه‌هایی همچون هوای معتدل و مطبوع و تنوع گیاهی از آن‌ها پیشی می‌گیرد و می‌تواند مقصد گردشگری خوبی برای هموطنان باشد.
وجود آبشارهای زیبا و دل‌انگیزی همچون آبشار سرکند دیزج در شهرستان شبستر، آبشار عیش آباد در vوستایی به همین نام از توابع شهرستان مرند، آبشار گل آخور بخش خاروانا از توابع ورزقان، بندر رحمانلو - قبادلو در بخش مرکزی شهرستان عجب شیر و در ساحل شرقی دریاچه ارومیه و یکی از مشهورترین آن‌ها، آبشار آسیاب خرابه شهرستان جلفا که در چند کیلومتری مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده است نیز از جاذبه‌هایی است که نمی‌توان بدون دیدن آن‌ها سفر به آذربایجان را خاتمه داد.
در تبریز که به عنوان نخستین پایتخت تشیع شهرت یافته است، مقبره الشعرا در محله سرخاب که آرامگاه بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و رجال نامی ایران و کشورهای منطقه را در خود جای داده است، یکی از بسترهای جذب گردشگر تلقی و بازدید از آن به گردشگران این شهر توصیه می‌شود.
موزه‌های آذربایجان شرقی نیز هر یک به دلیل تنوع و گوناگونی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که در این بین موزه آذربایجان در جوار مسجد کبود تبریز که دومین موزه تاریخی ایران پس از موزه تهران به شمار می‌رود، آثار ارزشمندی همچون کتیبه تاریخی خشایارشاه و آثار متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی را در خود جای داده است.
موزه‌های تخصصی این استان همچون موزه سنجش که در آن انواع ابزار توزین مانند ترازوهای زرگری، قپان‌های بزرگ میادین بار، سنگ وزنه ها، پیمانه‌های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم مانند اسطرلاب، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی، قطب نماها و ساعت‌ها در آن به نمایش گذاشته شده است، از جاذبه‌های دیدنی آذربایجان شرقی به شمار می‌رود.
به این موارد باید موزه قاجار در محله قدیمی ششگلان تبریز، موزه سنگ نگاره‌های مراغه در محل مقبره آقالار، سایت موزه عصر آهن تبریز، موزه صفوی بناب، موزه محرم در محل خانه صحتی در محله راسته کوچه تبریز، موزه مشروطه در کلانشهر تبریز، موزه باستان‌شناسی خداآفرین، موزه مردم‌شناسی جنوب سهند، موزه تخصصی ایلخانی مراغه، موزه هدایای خامنه، موزه قرآن و کتابت واقع در محل بنای صاحب الامر تبریز، موزه عشایر آذربایجان در شهرستان سراب و موزه ادب و عرفان اهر را نیز اضافه کرد.
از هرچه بگذریم غذاهای لذیذ آذربایجان شرقی همچون کباب بناب و کوفته تبریزی و شیرینی‌هایی همچون قرابیه، نوقا، ریس، باسلوق مراغه، دوشاب اسکو و سوجوق مراغه نیز بخشی از جاذبه‌های این منطقه به شمار می‌رود و توصیه می‌شود گردشگران در سفر به این خطه سری نیز به قنادی‌ها و غذاخوری‌های این استان بزنند.
آجیل مرغوب تبریز نیز که از دیرباز شهرت جهانی داشته و از بهترین محصولات ایران تولید می‌شود، می‌تواند سوغات خوبی برای مسافران باشد.
به طور کلی می‌توان آذربایجان شرقی را استانی برای تمام فصول و سلیقه‌های گردشگری ارزیابی کرد که زیبایی ها، روش‌های زندگی و ریشه‌های عمیق تاریخی، طبیعی و زمین شناختی آن موجب شده است که به قطب مهمی از گردشگری کشور تبدیل شود.
در این استان بیش از پنج هزار اثر با ارزش تاریخی وجود دارد که دو اثر از آن‌ها شامل مجموعه تاریخی بازار تبریز و مجموعه کلیساهای آذربایجان ثبت جهانی و یکهزار و ۸۰۰ اثر ثبت ملی شده است.
در شرایطی که بسیاری از ظرفیت‌های گردشگری این استان با وجود غنا و گستردگی بسیار، هنوز برای مردم کشور ناشناخته مانده است، انتظار می‌رود مردم کشور برای آشنایی با آثار و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این منطقه و در چارچوب حمایت از صنعت گردشگری به عنوان صنعتی سبز، سال جدید خود را با سفر به این استان آغاز کنند و خاطره‌ای خوش در اذهان خود و خانواده خود رقم زنند.
استان آذربایجان شرقی با سه میلیون و ۷۲۴هزار و ۶۲۰ نفر جمعیت، یکی از استان‌های پرجمعیت شمال غربی ایران بوده و کلان شهر تبریز طبق سرشماری سال ۹۰، یک میلیون و ۶۹۵ هزار و ۹۴ نفر جمعیت دارد.
انتهای پیام/
